لکهای پوستی و کک و مک
معمولاً این لکهها در افرادی که پوست آنها روشن است و به راحتی میسوزد و در مواجهه با نور آفتاب به شدت برنزه میشود بیشتر ایجاد میشوند. کک ومکها به مرور تیره تر شده و پس از قرار گرفتن در معرض خورشید برجسته تر میشوند. این لکهها در زمستان کمتر جلب توجه میکنند. معمولاً زمینه و رنگ پوست افراد مبتلا به ککومک به تدریج کم رنگتر میشود. برخی از افراد با کک ومک متولد میشوند و برخی دیگر پس از این که چندین سال در معرض نور خورشید قرار گرفتند دچار کک ومک میشوند. از آنجا که کک ومک بسیار شایع و بدون ضرر است، دلیل پزشکی برای رفع آنها وجود ندارد. اگر فردی تمایل به داشتن این کک ومکها در پوست خود نداشته باشد میتواند به چندین روش از شر آنها خلاص شود.
کک و مک نوعی لک پوستی است که معمولا در ناحیه صورت ظاهر شده و به صورت نقطههای کوچک که رنگی متمایل به قهوهای دارند، به چشم میآید. در اکثر موارد لکهای پوستی مثل کک و مک کاملا بیخطر بوده و مشکلی را برای فرد ایجاد نمیکنند. اما مسلم است که زیبایی پوست در زیبا به نظر رسیدن چهره تاثیری بسزا دارد. از این رو هیچکس دوست ندارد کک و مک داشته باشد.
انواع لک صورت
لکهایی که ممکن است در سطح پوست به وجود بیایند، بسته به عامل ایجاد کننده متفاوت بوده و عمدهترین آنها شامل موارد زیر است:
- کک و مک
- لکهای حاملگی
- لکهای برجای مانده از جای جوش
- لکهای بعد از زخم یا التهاب پوست
- برص یا پیسی
- لکهای مادرزادی پوست
- لکهای مرتبط با نور آفتاب
ملانین رنگدانه پوست است. اگر ملانین بیش از حد در بدن تولید شود، کک و مک بوجود خواهد آمد. کک و مکها دو نوع اصلی دارند و بیشتر در مناطقی از پوست دیده میشوند که در معرض نور مستقیم خورشید قرار میگیرد.
علت ایجاد لک صورت
بر اثر تجمع بیش از حد ملانین در نقاطی از پوست، لکهای پوستی از جمله کک و مک ایجاد میشوند. کک و مک ممکن است به رنگ قهوهای، زرد، قرمز یا برنزه باشد. علت ایجاد لک صورت یکی از عوامل زیر است:
قرار گرفتن در معرض نور خورشید
وقتی ما در معرض نور شدید خورشید قرار میگیریم، سلولهای پوست به منظور محافظت از پوست در برابر آسیبهای ناشی از نور خورشید، ملانین اضافی تولید میکنند. به همین دلیل است که لکهای پوستی پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در سطح پوست ظاهر میشوند. لکها فقط مخصوص صورت نیستند و در قسمتهای وسیعی از پوست میتوانند ظاهر شده و در ماههای فصل تابستان حتی تیره تر به نظر برسند. برخی از لکهای پوستی مثل کک و مکها اغلب در ماههای فصل زمستان زمانی که سلولهای جدید پوست جایگزین سلولهای قدیمی میشوند، محو یا ناپدید خواهند شد.
لکهای پوستی از جمله کک و مک بیشتر در مناطقی از پوست ظاهر میشوند که بیش از سایر قسمتها در معرض نور خورشید هستند. مثل: صورت، بازوها، گردن، کمر و سینه.
عوامل ژنتیکی و ارثی
ژنتیک در ابتلای افراد به کک و مک نقش برجستهای را ایفا میکند. بنابراین علت ایجاد لک صورت به عوامل ارثی نیز میتواند مرتبط باشد. بدن انسان میتواند دو نوع ملانین به نامهای فئوملانین و اوملانین تولید نماید. اوملانین از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت میکند اما فئوملانین این کار را نمیکند. نوع ملانین تولید شده توسط بدن به ژنی به نام MC1R بستگی دارد. افرادی که موها، چشمها و پوست تیره دارند عمدتا اوملانین تولید میکنند و کمتر دچار کک و مک میشوند. اما اشخاصی که دارای موهای قرمز، بلوند یا قهوهای روشن هستند و پوست و چشم روشن نیز دارند، عمدتا فئوملانین تولید کرده و احتمال ایجاد کک و مک در آنها بیشتر است.
تفاوت بین کک و مک و لک آفتاب
کک و مک شباهت زیادی به لکهایی دارد که بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید به وجود میآیند. با توجه به جدول زیر میتوانید فرق بین کک و مک و لکهای بوجود آمده بر اثر آفتاب را بیشتر متوجه شوید:
کک و مک |
لک آفتاب | |
شکل ظاهری |
مسطح، به شکل خوشهای نیز میتواند در یک منطقه بزرگ ظاهر شود |
مسطح و میتواند به شکل خوشهای باشد |
علت |
ژنتیک و قرار گرفتن در معرض نور خورشید |
قرار گرفتن در معرض نور خورشید |
سن بوجود آمدن |
اولین بار در ۲ تا ۳ سالگی مشاهده میشود |
بیشتر بعد از ۴۰ سالگی ایجاد میشود |
مناطقی از بدن که ظاهر می شوند |
مناطقی از پوست که در معرض نور آفتاب هستند؛ مثل صورت، گردن، سینه، بازوها و کمر |
مناطقی از پوست که در معرض آفتاب هستند یعنی به طور معمول در صورت، دستها، بازوها، شانهها و کمر |
شکل |
اشکال نامنظم با گوشههای نامشخص |
گوشهها یا لبههای مشخص دارند |
رنگ |
برنزه، قهوه ای یا قرمز |
برنزه، قهوه ای یا مشکی |
سایز |
۱ یا ۲ میلی متر یا بیشتر |
۲ میلی متر یا بیشتر |
تغییرات |
ممکن است در زمستان کمرنگتر و در تابستان تیرهتر شود |
تغییر خاصی نمیکند اما اگر بیشتر در معرض نور خورشید باشد، تیرهتر خواهد شد |
آیا کمبود کدام ویتامینها سبب بروز لک صورت می شود؟
لک صورت در اثر کمبود برخی از ویتامینها در بدن نیز می تواند رخ دهد که از مهمترین آنها میتوان به کمبود ویتامین ب 12 اشاره کرد. همچنین، کمبود ویتامینهای دیگر نیز می توانند سبب بروز این مشکل شوند که به شرح زیرند:
- ویتامین آ ( کمبود این ویتامین سبب بروز برجستگی هایی مانند پوست مرغ نیز شود)
- کمبود اسید فولیک
- کمبود ویتامین سی
ویتامین ث ویتامینی معجزه آسا برای رفع لک!
بهتر است بدانید که ویتامین سی یکی از ویتامین های مهم و ضروی است که در تمامی برندهای معتبر آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد و به درمان لک صورت کمک می کند. مطالعات نشان داده اند که مصرف ویتامین C می تواند مانع تولید ملانین شود و این امر نقش موثری در محو شدن لکه های تیره صورت و ایجاد پوستی یک دست دارد. کارشناسان زیبایی بر این امر تاکید می ورزند که افرادی که به پوست صورت خود اهمیت می دهند برای جلوگیری از بروز لک از ویتامین ث به صورت موضعی و خوراکی استفاده کنند.
نقش تغذیه در بهبود و پیشگیری از لک
کارشناسان زیبایی بر این امر تاکید می ورزند که استفاده از سبزیجات و میوه های تازه، نوشیدن آب زیاد و ورزش از فاکتورهای مهم در پیشگیری از بروز لک صورت به شمار می روند. بهترین غذاها برای حفظ سلامت پوست و جلوگیری از لک مرکباتی مانند پرتقال، لیمو، غذاهای حاوی بتاکاروتن مانند سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، هویج و غذاهای دریایی غنی از مس، منگنز، سلنیوم و روی هستند.
چه غذاهایی باعث کک و مک میشود
برای درمان کک و مک بهتر است مصرف برخی از غذاهای ناسالم را کنار بگذارید. در زیر به نمونه ای از آن ها اشاره کرده ایم
- غذاهایی که سرشار از مواد قندی هستند.
- نوشیدنی هایی که حاوی کافئین می باشند.
- خوراکی هایی که شامل گلوتن هستند.
- غذاهای بسیار چرب
- تنقلات و غذاهای کنسروی
انواع کک ومک
سه نوع اصلی از کک ومک وجود دارد که عبارتند از:
فیلایدز
این نوع از ککومکها، روشن و برنزه یا در برخی موارد قرمز هستند. لکهها تخت بوده و در ماههای آفتابی سال بیشتر جلب توجه میکنند. افلیدها در افرادی که پوست آنها روشن است بیشتر دیده میشود. همچنین بروز این نوع از ککومک میتواند ناشی از عوامل ارثی هم باشد.
لنتیگین (lentigine)
این نوع از کک ومکها تیره تر بوده و بیشتر به دلیل آفتابسوختگی ایجاد میشوند. لنتیجین ها تیرهتر از ککومکهای معمولی بوده و در زمستان هم برطرف نمیشوند.
لکههای لیور
این نوع از ککومک بزرگ بوده و پس از سالها قرار گرفتن در معرض نور آفتاب ایجاد میشوند. این لکهها معمولاً در بزرگسالان و در پشت دستهای آنها دیده میشود.
دلایل بروز کک ومک
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید یکی از دلایل اصلی ایجاد کک ومک است. زمانی که کمتر در معرض نور خوشید قرار بگیرید این کک ومکهای به مرور محو میشوند.
- اصلی ترین علت کک و مک پوست صورت، سلولهای پوستی خاص بوده که پیگمنت هایی به نام ملانین را در پوست تولید میکنند. اگر ملانین در قسمتی از بدن شما جمع شود، لکهها و کک ومکهای ناشی از افزایش سن شکل میگیرند.
- همچنین ممکن است کک ومکها به دلیل وجود برخی عوامل ژنتیکی نیز شکل بگیرند.
- عدم تعادل هورمونی میتواند باعث ایجاد کک ومک شود. استروژن، سلولهای تولیدکننده پیگمت را بیشازاندازه تحریک کرده و باعث میشود که آنها وقتی در معرض نور آفتاب قرار میگیرند، رنگ اضافی تولید کنند.
- روشن بودن رنگ پوست هم میتواند باعث ایجاد کک ومک شود. ملانین کمتری در پوستهای روشن برای جذب اشعه ماورا بنفش وجود دارد بنابراین سلولهای پیگمنت، ملانین بیشتری تولید میکنند.
درمان:
- میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن مستلزم پاشش میکروذرات استریل برای سایش لایه رویی پوست است، پس از پاشش ذرات برای رفع کک ومکها، ذرات و پوست مرده از روی پوست مکش میشوند. به وسیله یک ابزار دستی گرزی شکل، اکسید آلومینیوم یا کریستالهای نمک با شتاب زیاد روی سطح پوست پاشیده شده و بلافاصله به وسیله همان دستگاه مکیده میشوند و در نتیجه لایه رویی پوست همراه با ککومکها برداشته میشود. در این روش، سطح پوست به آرامی برداشته میشود، پوست جدید و هموار شروع به شکل گیری میکند. این روش بیشتر در صورت و گردن مورد استفاده قرار میگیرد اما میتوان آن را برای قسمتهای دیگر بدن مانند دستها، قفسه سینه، بازوها و پاها هم به کار برد.
- رفع کک ومک به کمک لیزر
عمل رفع کک ومک به کمک لیزر میتواند بر ملانین پوست اثر بگذارد. پرتو لیزر به صورت انتخابی توسط پیگمنت های کک ومک جذب شده و باعث گرم شدن پیگمنت و شکست پیگمنت به ذرات کوچک میشود. این ذرات توسط پوسته پوسته شدن و لایه برداری طبیعی پوست از روی پوست برداشته میشوند. عمل لیزر رفع کک ومک حدود 45 دقیقه طول میکشد. از شما خواسته میشود که صورت خود را به طور کامل تمیز کنید. یک ابزار خنک کننده مانند سشوار با باد خنک، پوست شما را خنک میکند. سپس پالسهای لیزر در محل تحت درمان تابانده میشود. پس از درمان، روی محل درمان شده کرم بعد از لیزر و کرم ضد آفتاب مالیده شده و شما ترخیص میشوید. بلافاصله پس از درمان و چند ساعت بعد از آن شما متوجه میشوید که کک ومکها تیرهتر میشوند. پس از چند روز این لکههای تیره به سطح پوست آمده و با سلولهای مرده پوست میریزند. برخی از مردم ریزش لکههای را نمیبینند اما متوجه روشن تر شدن رنگ لکهها میشوند. شما پس از اولین یا دومین جلسه از درمان، نتایج چشمگیر آن را مشاهده خواهید کرد و بهبود تدریجی با روشن تر شدن رنگ کک ومکها به تدریج دیده میشود.
- رادیوفرکانسی
ابلیشن رادیوفرکانسی یک روش کم تهاجمی است که معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود. با رادیوفرکانسی، پوست گرم شده و پیگمنت های تولیدکننده کک ومک از بین میروند. با این کار کک ومکها دی هیدرات شده و به طور طبیعی از روی پوست میریزند.
- آی پی آل
آی پی آل فرایندی است که حدود 30 دقیقه طول میکشد و در آن از پالسهای شدید نور برای نفوذ در لایههای عمیق پوست استفاده میشود. جوانسازی به روش آی پی آل باعث میشود که کلاژن و عروق خونی زیر اپیدرم منقبض شده و ککومکها کاهش یابند. پس از تکمیل این فرایند، ناراحتی جزئی، قرمزی و تورم ایجاد شده و در مدت کوتاهی هم برطرف میشود. بیشترین تأثیرات فوتوفشیال به صورت تدریجی و چند هفته پس از درمان دیده میشود.
- کرایوسرجری
در روش کرایوسرجری از مایع نیتروژن برای فریز کردن کک ومکها و برداشتن آنها استفاده میشود. فریز کردن و انجماد کک ومکها و لکهها با مایع نیتروژن برای درمان برخی از انواع کک ومک مؤثر واقع میشود. به هر حال، همه کک ومکها و لکهها به وسیله مایع نیتروژن درمان نمیشوند.
- درمان های خانگی کک و مک
هفتمین روش درمان کک و مک استفاده از روش ها و درمان های خانگی این مشکل پوستی است. لک های ناشی از کک مک را می توان با استفاده از درمان های خانگی زیر نیز از بین برد.
- استفاده از آب لیمو برای درمان کک و مک
برای این کار باید آب لیمو تازه را روی تکه ای پنبه بمالید و بر روی پوست اعمال کنید. این روش برای شما مزیت سفید شدن و شادابی پوست را نیز به همراه دارد و به همین دلیل است که توصیه می شود، از آن استفاده نمایید.
- استفاده از عسل برای از بین بردن کک مک
یکی دیگر از روش های مناسب خانگی برای از بین بردن این عارضه پوستی استفاده از ترکیب عسل و نمک یا عسل و شکر است.
این مخلوط به شکل یک اسکراب یا لایه بردار عمل کرده و به این ترتیب پوست را لایه برداری و روشن کرده و به این ترتیب می تواند لکه های موجود را از بین ببرد.
- استفاده از دوغ بدون چربی
دوغ بدون چربی یا آبدوغ که در اثر زدن دوغ و استخراج کره آن به دست می آید. یک محلول مناسب برای از بین بردن و درمان کک و مک است. برای استفاده از این روش باید دوغ را به طور مستقیم بر روی پوست خود بمالید و 10 دقیقه برای اثر کردن به آن فرصت بدهید.
استفاده از این روش، می تواند به دلیل وجود اسید لاکتیک در محلول، پوست شما را شفاف نماید.
- سایر موارد تاثیر گذار در درمان کک و مک
از دیگر مواد خوراکی و طبیعی تاثیر گذار در کاهش لک های پوستی و درمان کک و مک می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- خامه ترش
- ماست
- پیاز
- روغن بادام
چگونه میتوان از بروز کک و مک پیشگیری کرد؟
بهترین کار این است که قبل از این که پوست دچار کک و مک شود، از بروز آن جلوگیری کنیم
- باید تا جای ممکن در معرض نور آفتاب قرار نگیرید، خصوصا در ساعات اوج تابش نور خورشید در روز. هر بار که از خانه بیرون میروید حتما از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالا استفاده کنید.
- در صورتی که برای مدت طولانی در معرض نور پافتاب قرار میگیرید، لازم است هرچند ساعت یکبار، دوباره به پوست خود کرم ضد آفتاب بزنید.
- در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید.
- از قرار گرفتن در معرض سایر منابع اشعه UV خودداری کنید. استفاده از تختهای برنزه شدن و لامپهای خورشیدی مخصوص برنزه شده بسیار خطرناک است، چرا که اشعهی ماوراء بنفشی که این دستگاهها تولید میکنند، میتواند به پوست شما صدمه بزند. برنزه کردن پوست باعث تیرهتر شدن و نمایانتر شدن کک و مک میشود.
بنابراین بهترین راه برای پیشگیری از بروز کک و مک، دوری کردن از آفتاب است. همچنین لازم است حتی در صورتی که بیرون از خانه نیستید نیز از پوست خود در برابر آفتاب حفاظت کنید. در صورتی که پوست شما در معرض اشعه UVA با طول موج ۳۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر قرار گیرد، کک و مکهای روی پوست شما تیره تر میشوند. از آن جایی که این طول موج از نور آفتاب توسط شیشه فیلتر نمیشود، بنابراین حتی زمانی که در خانه هستید نیز، نور آفتاب میتواند به پوست شما آسیب بزند. این طول موج نوری، همچنین توسط لامپهای فلورسنت نیز ساطع میشود. بنابراین اگر از نور فلورسنت استفاده میکنید و روی پوست خود کک و مک دارید، لازم است در مواقع قرار گرفتن در معرض نور فلورسنت، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.